MÙA XUÂN UỐNG TRÀ NGẮM HOA MAI NHỚ CAO CHU THẦN
Chủ Nhật, 13 tháng 3, 2016
Trong tiết
trời xuân ấm áp, trong thư phòng tĩnh mịch, tôi pha một ấm trà để nhâm
nhi như thường ngày. Tuy nhiên, những ngày xuân này bên bàn trà có thêm
một cây hoa mai nở tưng bừng…
Ngồi uống trà, ngắm mai tại quê hương của Chu Thần Cao Bá Quát khiến tôi
nhớ đến vị thi thánh này bởi cả trà và hoa mai đều gắn với những quan
điểm nhân sinh sâu sắc của cụ.
1. Quan điểm uống trà của Cao Bá Quát:
Có lẽ, cho đến thời điểm hiện tại, các thư tịch cổ của chúng ta hầu như không viết về trà, về nghệ thuật uống trà theo đúng nghĩa. Duy chỉ có bài “Vị mính tiểu kệ đồng Phan Sinh dạ tọa” của Cao Bá Quát. Câu chuyện kể rằng, khi còn làm hành tẩu Bộ Lễ trong triều đình nhà Nguyễn tại Huế, Cụ Phan Nhạ (hay còn gọi là Phan Sinh) có khoe với cụ Cao Bá Quát có một cách uống trà sen rất hay. Đó là, chiều hôm trước, cho trà và bông hoa sen đang còn ở trong đầm, sáng hôm sau sẽ hái bông sen đó, lấy trà đem pha hương vị rất tuyệt vời. Nghe xong, Cụ Cao Bá Quát chỉ mỉm cười và làm một bài kệ về trà tặng cụ Phan Sinh, trong đó có 02 câu vô cùng sâu sắc:
味 茗 莫 托 花
托 花 離 其 真
Vị mính mạc thác hoa
Thác hoa ly kỳ chân
Uống trà chớ có ướp hoa
Ướp hoa không biết đâu là trà ngon
Trong cuốn Trà Kinh của TS. Vũ Thế Ngọc cũng cho rằng quan điểm uống trà của cụ Cao Bá Quát trùng với quan điểm của các bậc “trà sỹ cao thủ” của Trung Hoa như Lục Vũ, Lô Đồng (thời nhà Đường).
Thực mà nói, nếu người thực sự sành trà thì không bao giờ thích uống trà ướp hương bởi khi ướp hương thì khi đó chúng ta không nhận biết được hương vị thật của trà, chúng ta bị hương đánh lừa cảm giác…
2. Cao Bá Quát với hoa mai:
Chẳng biết từ bao giờ, tôi rất yêu hoa mai, mùa xuân thì thiếu gì cũng được chứ tuyệt nhiên không thể thiếu hoa mai. Hoa mai, được quan điểm là “hoa báo xuân”, loài hoa này chỉ nở khi tiết xuân về, không cần ép như đối với hoa đào. Các chiến sỹ bộ đội của chúng ta, khi xưa hành quân trong rừng hầu như không biết ngày tháng và chỉ nhìn thấy mai nở thì biết xuân đã về “nếu mai không nở, anh đâu biết xuân về hay chưa…”.
Nếu ai từng chơi hoa mai mới thấy được vẻ đẹp tinh khiết của loài hoa này. Cánh hoa mỏng manh nhưng cực kỳ bền với thời gian. Trong tiết trời giá lạnh, mưa gió những cánh mai vẫn nở rất đẹp. Vì vậy, hoa mai còn biểu trưng cho khí phách của người quân tử. Cũng vì lẽ đó, Chu thần Cao Bá Quát có một câu đối rất nổi tiếng:
十載 論 交 求 古 劍
一 生 低 首 拜 梅 花
Thập tải luân giao cầu cổ kiếm
Nhất sinh đê thủ bái mai hoa
Mười năm giao du tìm gươm cổ
Cả cuộc đời chỉ cúi đầu trước hoa mai
Một mình trong thư phòng, đọc sách, uống trà, ngắm hoa mai với tôi đó là những giây phút tuyệt vời nhất sau chuyến công tác liên miên hoặc sau một ngày làm việc mệt mỏi.
1. Quan điểm uống trà của Cao Bá Quát:
Có lẽ, cho đến thời điểm hiện tại, các thư tịch cổ của chúng ta hầu như không viết về trà, về nghệ thuật uống trà theo đúng nghĩa. Duy chỉ có bài “Vị mính tiểu kệ đồng Phan Sinh dạ tọa” của Cao Bá Quát. Câu chuyện kể rằng, khi còn làm hành tẩu Bộ Lễ trong triều đình nhà Nguyễn tại Huế, Cụ Phan Nhạ (hay còn gọi là Phan Sinh) có khoe với cụ Cao Bá Quát có một cách uống trà sen rất hay. Đó là, chiều hôm trước, cho trà và bông hoa sen đang còn ở trong đầm, sáng hôm sau sẽ hái bông sen đó, lấy trà đem pha hương vị rất tuyệt vời. Nghe xong, Cụ Cao Bá Quát chỉ mỉm cười và làm một bài kệ về trà tặng cụ Phan Sinh, trong đó có 02 câu vô cùng sâu sắc:
味 茗 莫 托 花
托 花 離 其 真
Vị mính mạc thác hoa
Thác hoa ly kỳ chân
Uống trà chớ có ướp hoa
Ướp hoa không biết đâu là trà ngon
Trong cuốn Trà Kinh của TS. Vũ Thế Ngọc cũng cho rằng quan điểm uống trà của cụ Cao Bá Quát trùng với quan điểm của các bậc “trà sỹ cao thủ” của Trung Hoa như Lục Vũ, Lô Đồng (thời nhà Đường).
Thực mà nói, nếu người thực sự sành trà thì không bao giờ thích uống trà ướp hương bởi khi ướp hương thì khi đó chúng ta không nhận biết được hương vị thật của trà, chúng ta bị hương đánh lừa cảm giác…
2. Cao Bá Quát với hoa mai:
Chẳng biết từ bao giờ, tôi rất yêu hoa mai, mùa xuân thì thiếu gì cũng được chứ tuyệt nhiên không thể thiếu hoa mai. Hoa mai, được quan điểm là “hoa báo xuân”, loài hoa này chỉ nở khi tiết xuân về, không cần ép như đối với hoa đào. Các chiến sỹ bộ đội của chúng ta, khi xưa hành quân trong rừng hầu như không biết ngày tháng và chỉ nhìn thấy mai nở thì biết xuân đã về “nếu mai không nở, anh đâu biết xuân về hay chưa…”.
Nếu ai từng chơi hoa mai mới thấy được vẻ đẹp tinh khiết của loài hoa này. Cánh hoa mỏng manh nhưng cực kỳ bền với thời gian. Trong tiết trời giá lạnh, mưa gió những cánh mai vẫn nở rất đẹp. Vì vậy, hoa mai còn biểu trưng cho khí phách của người quân tử. Cũng vì lẽ đó, Chu thần Cao Bá Quát có một câu đối rất nổi tiếng:
十載 論 交 求 古 劍
一 生 低 首 拜 梅 花
Thập tải luân giao cầu cổ kiếm
Nhất sinh đê thủ bái mai hoa
Mười năm giao du tìm gươm cổ
Cả cuộc đời chỉ cúi đầu trước hoa mai
Một mình trong thư phòng, đọc sách, uống trà, ngắm hoa mai với tôi đó là những giây phút tuyệt vời nhất sau chuyến công tác liên miên hoặc sau một ngày làm việc mệt mỏi.
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét